Yirmi yaş dişleri, en fazla probleme sebep olan dişlerdir. Genellikle 17 ilâ 25 yaşları arasında çıkmaya başlar. Bir süre sonra ağrıya da sebep olan bu dişleri çektirmek daha mı doğru?

Çenede yeterli alan olmadığı durumlarda 20 yaş dişleri tam çıkamaz; gömük, ya da yarı gömük kalır. Diş yüzeye çıkamadığı için kişiye rahatsızlık verir, kimi durumlarda yüzde ani şişliklere veya çenelerin kilitlenmesine yol açar. Şiddetli ağrılar, görülür. Bu sebeplerle sorun yaratan 20'lik dişlerin mutlaka kontrol edilmesi ve diş hekiminin uygun görmesi halinde çekilmesi önemlidir.

20 yaş dişi için genç yaşlarda yapılan operasyonlar teknik bakımdan daha kolay olurken, iyileşme de daha kısa sürede olur.20 yaş dişlerinin ağızda bırakılıp bırakılmaması konusu tartışmalıdır. Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, 20 yaş dişi eğer doğru pozisyonda sürüyorsa ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu dişin yerinde kalmasında bir sakınca olmadığını söylüyor. Dr. Kışlaoğlu'na göre, çene kemiğine kaynaşmış ve anormal pozisyonlu bir dişin (röntgenle tespit edilmiş) ileride yol açacağı sıkıntılar göz önüne alınarak çekimine karar verilebilir. Diş arkındaki yer darlığı durumlarında dişin sürmesi diş eti- kemik ve diğer komşu diş engeline takılabilir. (Bakınız, Gömülü 20'lik Diş Çekimi)

Peki Ne Yapmalı?

Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, 20 yaş dişinin şu durumlarda çekilmesi gerekebileceğini söyledi: 

Çürük: 20 yaş dişinin pozisyonundan dolayı o dişte veya komşu dişte çürük görülebilir. (Bakınız, Çürük Diş Tedavisi)

Diş eti enfeksiyonu: 20 yaş dişinin tam çıkmadığı durumlarda yemek artıkları ve bakteriler yirmilik dişin çevresindeki diş etinin altına girerek enfeksiyona neden olur. Bunun sonucunda ağız kokusu, diş ağrısı, yüzde şişme ve ağız açıklığında azalma görülebilir. Enfeksiyon lenfler aracılığı ile yanak ve boyuna doğru yayılabilir. (Bakınız, Diş Eti Hastalıkları)

Basınç ağrısı: Sürmeye çalışan 20 yaş dişinin komşu dişlere basınç yapmasından dolayı ağrı olabilir. Bazı vakalarda bu basınçtan dolayı dişlerde aşınma olur. 

Ortodonti: Pek çok genç hasta dişlerindeki çapraşıklıkları düzelttirmek için ortodontik tedavi görmektedir. 20 yaş dişleri sürerken yer darlığı nedeniyle özellikle ön bölgede diş çapraşıklıklarının artmasına neden olur. (Bakınız, Ortodonti Tedavisi) 

Protez: Total protez kullanan hastalarda gömük 20 yaş dişleri sürmeye başlarsaprotezde uyumsuzluk, vuruk ve kullanamama problemlerine sebep olabilirler. Bu yüzden total protez yapılacak hastalarda da panoromik röntgen incelemesi büyük önem taşır. (Bakınız, Protez Diş)

Kist oluşumu: Gömük ya da yarı gömük 20 yaş dişinin çevresindeki yumuşak dokuda kist oluşabilir. Bu kist ve dişin alınması, ileride oluşabilecek kemik ve komşu diş harabiyetini önleme açısından büyük önem taşır. Nadiren de olsa kistin içinde tümör gelişebilir veya kistin aşırı büyümesine bağlı olarak çenede kendiliğinden kırıklar meydana gelebilir. (Bakınız, Kist Operasyonları)

Operasyon Sonrası Bakım...

Diş hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, 20'lik dişin çekilmesinden sonra neler yapılması gerektiğini de şöyle anlattı: 
 

• Yara yeri kesinlikle kurcalanmamalı, yoksa ağrı, enfeksiyon veya kanama gelişebilir.
• İlk 24 saat boyunca diş çekilen tarafla çiğneme yapılmamalı.
• İlk 24 saat sigara içilmemeli, Çünkü sigara kanamayı arttırıp iyileşme sürecini uzatır.
• Hastanın tükürmemesi gerekir, yoksa kanama artar ve pıhtı yerinden oynayabilir.
• Kanama kontrol edilmeli. Eğer dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle tampon yapılır. Pıhtı oluşumu için tampon yarım saat ağızda tutulmalı. Tampon alındıktan sonra kanama devam ediyorsa yenisi konur.

Operasyon Sonrası Şişkinliğin Kontrolü

Operasyon sonrası bölgeye soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır ve yüzün şişmesinin önüne geçilir. Uygulama şöyle olmalıdır: 20 dakika soğuk tampon, 20 dakika ara, sonra tekrar 20 dakika soğuk tampon şeklindeki periyotlarla devam edilir.

İlk 24 saatten sonra her 2 saatte bir ılık tuzlu suyla ağzı gargara yapmak gerekir. Karışım, 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz ilave edilerek hazırlanır. 
 

Şişlik ve Kanama Olabilir!

Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, yirmilik dişin konumu, şekli ve boyutuna bağlı olarak uygulanacak işlemin zorluk derecesinin değiştiğini söyledi. Çekimden sonra hafif bir şişlik, ağrı ve kanama olabileceğini belirten Kışlaoğlu, "Diş hekiminizin alacağı önlemler yan etkileri en az seviyeye indirir" dedi. 20 yaş dişinin çekimi sonrası "dry soket" denen bir iyileşme bozukluğunun yaşanabileceğini de belirten Kışlaoğlu, "Çekim boşluğunda kan birikmez ve ağrı olabilir. Birkaç gün içinde durum düzelir" diye konuştu. Kışlaoğlu, 20' yaş dişiyle sorun yaşayanlar için, ileri yaşlarda kemik yapısı yoğunlaştığı ve esneklik azaldığı için çekimin zorlaşacağı, iyileşmenin de daha yavaş olacağı hatırlatmasında bulundu.